BANKA HUKUKU

Banka hukuku, banka işletmesini ve bu işletmenin hukuki ilişkilerini düzenler. Tanımdan da anlaşıldığı gibi, banka hukukunun konusu, banka işletmesi ve bu işletmenin hukuki ilişkileridir. Banka işletmesi, kanunen “Banka” diye anılan, Bakanlar Kurulu tarafından kurulmasına izin verilen, iştigal konusunda faaliyet göstermesi, yani mevduat kabul etmesi ve bankacılık işlemleri yapabilmesi Müsteşarlığın iznine bağlı bulunan bir ticari işletmedir. Diğer bir deyişle, bir ticari işletmenin bankacılık faaliyetlerinde bulunabilmesi için, Bankalar Kanunu’na veya diğer bir özel kanuna göre kurulmuş ve mevduat toplama ve bankacılık işlemleri yapma müsaadesini almış olması veya kendisine bu yetkinin bir kanunla verilmiş bulunması gereklidir. Bankaların anonim ortaklık şeklinde kurulmaları şarttır. Bu tür zorunluğu kalkınma ve yatırım bankaları için de geçerlidir.

Bankalar Kanunu bankanın kurulması ile faaliyete geçmesi aşamalarını birbirinden ayırmıştır. Bir banka kuruluşunu tamamlar tamamlamaz hemen bankacılık faaliyetlerinde bulunamaz. Bunun için gerekli belgeleri ve özellikle kanunda öngörülen beyannameyi Müsteşarlık ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığına vererek faaliyet izni istemesi gerekir. Müsteşarlık beyannameyi aldıktan sonra “ilgililerin” Bankalar Kanunu’nda yazılı şartları yerine getirip getirmediklerini; bankacılık işlemlerine veya mevduat kabulüne başlamak üzere Kanunu’nun gerekli kıldığı nitelikleri taşıyıp taşımadıklarını inceledikten, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın görüşünü aldıktan sonra olumlu sonuca varmışsa, bankacılık işlemlerine veya mevduat kabulüne başlama iznini verir. Aynı sistem yabancı bankaların Türkiyede açacakları şubeleri içinde uygulanır.